Afvallen met big data
Tegenwoordig kunnen we biologische verschillen tussen mensen in kaart brengen op een manier die tot voor kort onvoorstelbaar was. In een ambitieus nieuw onderzoek hebben wetenschappers geprobeerd om verklaringen te vinden voor de vraag waarom mensen zo enorm verschillend reageren op gewichtsschommelingen.
De onderzoekers lieten een groep proefpersonen met overgewicht (waarvan ongeveer de helft insulineresistent was, een voorstadium van diabetes type 2) eerst een maand lang aankomen. Daarvoor moesten ze elke dag zo’n 900 calorieën meer dan normaal naar binnen werken. Vervolgens gingen ze in 60 dagen weer terug naar hun oude gewicht.
Nauwkeurige analyse
De onderzoekers maakten gebruik van meerdere zogenaamde OMICS-technologieën om metabolieten en eiwitten in het bloed, genetische aanleg, genexpressie en de darmbacteriesamenstelling te analyseren. Daardoor konden ze het verloop van de duizenden moleculaire veranderingen in genen en andere biologische systemen heel nauwkeurig in kaart brengen.
Kleine gewichtstoename, grote gevolgen
Wat bleek: na een relatief beperkte gewichtstoename van gemiddeld 2,4 kilo veranderde de activiteit van maar liefst 318 genen. Sommige genen werden actiever en andere werden juist minder actief, maar bijna allemaal waren ze betrokken bij het vetmetabolisme. Na de gewichtstoename zagen de onderzoekers bijvoorbeeld meer moleculen in het bloed met een ontstekingsbevorderende werking, en tekenen van een vergroot hart en andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten.
Opvallend was dat er grote verschillen zaten tussen de mensen die aan het begin van de studie in een voorstadium van diabetes waren en de ‘gezonde’ proefpersonen met overgewicht. Die verschillen uitten zich onder andere in de samenstelling van de darmbacteriën en de metabolieten in het bloed. Gelukkig werden de meeste veranderingen teruggedraaid nadat de proefpersonen na 60 dagen op dieet weer op hun oorspronkelijke gewicht kwamen.
Gepersonaliseerde benadering
Deze studie laat zien dat er grote verschuivingen en verstoringen plaatsvinden binnen alle biologische systemen van het menselijke lichaam na een relatief kleine toename van het lichaamsgewicht – en dat de meeste van deze veranderingen omkeerbaar zijn. Maar misschien nog wel interessanter is dat de verschillen tussen personen onderling veel groter waren dan de verschillen binnen het individu. Dat wisten we natuurlijk al wel een beetje, maar ook biochemisch gezien zijn we dus allemaal uniek. En dat betekent dat een gepersonaliseerde benadering de toekomst heeft.
Google Maps van jezelf
De onderzoekers concludeerden dat er nog een lange weg te gaan is voordat we het biologische systeem van de mens volledig kunnen begrijpen. Toch weten we nu al dat we in de toekomst lifestyleadvies kunnen generen op basis van de volledige biologische essentie van een individu. Een soort Google Maps van jezelf, die niet alleen alle lagen van je eigen biologie omvat, maar ook andere data, zoals die van smartphones en andere wearables. Op die manier worden ook factoren als beweging, eetpatroon, leefomgeving, je sociale netwerk en blootstelling aan fijnstof meegenomen in de analyse. In plaats van een gezondheidszorg die gericht is op behandeling van ziekte, schakelen we over naar een gezondheidszorg die gericht is op preventie – en waarin jij de regisseur bent van je eigen gezondheid.
Wil je meer weten over Analyse Me? Bezoek dan onze website voor meer informatie over onze waarden en producten.