Heb jij het gen voor snelheid?

Hoe snel je kunt sprinten is naast een kwestie van training voor een groot deel afhankelijk van je genen. Zo is explosieve spierkracht, die je bijvoorbeeld gebruikt tijdens krachttraining en sprinten, voor meer dan 70% erfelijk bepaald. Een van de genen die hier een rol in spelen is het ACTN3-gen. Naast dat dit gen bepaalt of je het in je hebt om topsprinter te kunnen worden, beïnvloedt het mogelijk ook het type training dat bij je past en de tijd die je nodig hebt om te herstellen van een zware inspanning.

ACTN3

Het ACTN3-gen staat bekend als het gen voor snelheid. Het bevat de instructies voor het maken van een eiwit dat α-actinine-3 heet, kortweg ACTN3, en dat alleen voorkomt in de snelle, explosieve spiervezels. Daar fungeert het als een soort anker, waardoor de spier meer kracht aankan. Vreemd genoeg ontbreekt een werkende versie van dit gen bij 1 op de 5 mensen. Dat kan op zich geen kwaad, maar heb je geen werkend ACTN3-gen, dan doe je waarschijnlijk nooit mee aan de Olympische finale van de 100 meter sprint.

Muis zonder ACTN3 rent verder

Studies met muizen waarbij het ACTN3-gen is uitgeschakeld bieden meer inzicht in de functies van ACTN3. Ten opzichte van muizen met ACTN3 hebben muizen zónder ACTN3 een lagere spiermassa en explosieve spierkracht, maar wel een groter uithoudingsvermogen. Dat stemt overeen met de bevindingen bij mensen. Atleten met ACTN3 springen hoger en verder, hebben hogere testosteronwaarden en meer snelle spiervezels dan atleten zonder ACTN3.

Slimmer trainen

Naast je potentie als topatleet doe je met kennis over hoe het zit met jouw gen voor snelheid nog meer waardevolle inzichten op. Zo ben je als krachtsporter met ACTN3 mogelijk beter af als je traint met zware gewichten en minder herhalingen, en geldt het omgekeerde voor mensen zonder werkend ACTN3-gen. Het ACTN3-gen beïnvloedt ook je herstelvermogen van zware inspanningen – denk aan een zware krachttraining of het lopen van een marathon – omdat je zonder ACTN3 meer schade aan je spieren oploopt en daarom meer hersteltijd nodig hebt.